بررسی تأثیر کاربرد کودهای بیولوژیک ازته و فسفره در مقایسه با کود شیمیایی بر عملکرد و اجزای عملکرد گندم در دو نوع بافت خاک

کودهای بیولوژیک از جمله نهاده هایی هستند که می توانند به عنوان مکمل یا جایگزین کودهای شیمیایی در کشاورزی پایدار به کار برده شوند. هدف اصلی از این پژوهش، تعیین موثرترین ترکیب کود بیولوژیک جهت گسترش کاربرد کودهای بیولوژیک و بررسی تأثیر آنها بر عملکرد گیاه گندم در شرایط آب و هوایی اهواز در دو بافت خاک بود. طرح آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور های آزمایش شامل دو بافت خاک و 9 تیمار کودی بود. در این پژوهش از کود بیولوژیک نیتروژنه نیتروکارا و کود بیولوژیک فسفاته فسفر بارور 3 استفاده گردید. برخی پارامترهای رشد و عملکرد گندم، میزان کلروفیل برگ، میزان جذب عناصر غذایی توسط گیاه و برخی خصوصیات شیمیایی و بیولوژیکی خاک اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که اثر بافت خاک و تیمارهای کودی بر اکثر پارامترهای مورد بررسی معنی دار گردید. بافت لوم رسی افزایش معنی داری در عملکرد، اجزای عملکرد و غلظت عناصرغذایی در اندام-های هوایی گیاه، میزان کلروفیل، میزان نیترات، فسفر، سدیم، پتاسیم و کلسیم خاک و میزان تنفس خاک در مقایسه با بافت لوم شنی نشان داد. نتایج نشان دهنده تأثیر مثبت تلقیح کودهای بیولوژیک روی تمام پارامترهای بررسی شده در مقایسه با تیمار عدم تلقیح بود. تأثیر مثبت کودهای بیولوژیک نیتروژنه و فسفره بر روی پارامترهای رشد و عملکرد گندم، غلظت عناصر غذایی اندام های هوایی گیاه، محتوای عناصر غذایی خاک و میزان تنفس خاک در حضور کودهای شیمیایی تشدید گردید. کود بیولوژیک نیتروکارا در تلفیق با 50 درصد کود شیمیایی افزایش معنی داری در وزن هزار دانه و درصد نیتروژن در اندام های هوایی گندم در مقایسه با سایر تیمارهای آزمایش داشت. کود بیولوژیک نیتروکارا به علاوه کود بیولوژیک فسفره در تلفیق با 50 درصد کود شیمیایی بیشترین درصد فسفر در اندام هوایی گیاه را داشت. نتایج نشان داد کود بیولوژیک فسفره همراه با 50 درصد کود شیمیایی مورد نیاز می تواند مصرف کود شیمیایی npk را به نصف میزان توصیه شده در هکتار بر اساس آزمون خاک کاهش دهد، بدون آن که کاهشی در میزان عملکرد گندم مشاهده گردد. نتایج تحقیق نشان داد کاربرد کودهای بیولوژیک می تواند عملکرد، کیفیت گیاه و برخی خصوصیات خاک را بهبود دهد.